تفاوت بازاریابی فرهنگی با سایر بازاریابی ها چیست؟
بدون شک فروختن یک محصول یا خدمات فرهنگی، مانند محصولاتی هم‌چون مواد غذایی، موبایل، نوشیدنی و ... امثالهم نیست.
زمانی که پای بازاریابی و فروش محصولات فرهنگی به وسط می‌آید، جزء دشوارترین محصولات برای عرضه به بازار محسوب می‌شوند؛ چرا که عوامل تأثیرگذار بر رفتار مصرف‌کننده جهت خرید این نوع محصولات، متفاوت با سایر است:
- آیا رفتار خرید شما برای گوشی تلفن همراه همانند پرداخت مبلغ ورودی برای بازدید از یک اقامتگاه بوم‌گردی است؟
- آیا نگاه ما به عنوان یک مصرف‌کننده برای خرید یک مسواک، همانند خرید یک هنر صنایع دستی(مانند کاسۀ سفالین) است؟
می‌توانم بگویم نگاه و نگرش بسیاری از هنرمندان و اهالی فرهنگ، نگاه کاسب‌مأبانه با چاشنی فروشندگی نیست و همین مسأله سبب می‌شود که عمدۀ اوقات بشنویم یا ببینیم که: هنرمندان دغدغۀ معیشت دارند.
هنرمندان بسیاری را می‌بینیم که به کارهای غیرمرتبط با تخصص خود(حتی معاملۀ ماشین یا خانه) مشغول هستند و وقتی از آنها می‌پرسی: چرا به این کار فعالیت دارید؟ پاسخ می‌دهند: از روی ناچاری!
به همین دلیل معمولاً محصولات هنری، جایگاه قابل توجهی را در سبد خرید مردم ندارند و در نتیجه باعث می‌شود هنرمندان، انگیزۀ خود را برای ارائۀ محصول و خدمات فرهنگی از دست بدهند و این بازارها، به صورت تدریجی کوچک و کوچک‌تر شوند.
زمانی که بازار محصولات هنری بزرگ نباشد، قیمت‌گذاری هم سخت می‌شود و در نهایت، نه فروشنده(هنرمند) رضایت دارد و نه خریدار.
پس صاحب محصول هنری باید به این ظرافت‌ها توجه کند تا محصولاتش، بازیچۀ دست واسطه‌گران و دلال‌ها نشود: اگر سود محصولی می‌تواند مستقیم به جیب تولیدکننده یعنی هنرمند برود، چرا این سود به جیب کسانی رود که زحمتی برای هنر نمی‌کشند و ارزشی هم برای آن قائل نیستند جز منفعت شخصی؟
در کتاب "تبلیغات و فرهنگ" نوشتۀ عیسی کشاورز، وقتی فرهنگ و تبلیغات را در جامعۀ ایران بهتر درک می‌کنیم، متوجه می‌شویم بازاریابی برای فرهنگ و هنر، پیچیدگی‌هایی دارد که اگر به آنها توجه نکنیم، نمی‌توانیم به هدف‌هایمان برسیم.
به عنوان مثال، یکی از پیچیدگی‌های محصولات فرهنگی، ارزش مبادله‌ای و منزلت اجتماعی یک محصول در ذهن خریدار است؛ یعنی خریدار محصول را فقط برای مصرف نخرد؛ بلکه انگیزۀ او از خرید، فراتر از مصرف باشد.
پس محصولات فرهنگی را باید به چشم یک کسب‌وکار نگاه کنیم تا بتوانیم جنبه‌های مالی آن را بهتر درک نماییم.(دانلود یک فایل مفید مرتبط با این نکته)
